Sono Shion
Jitensha toiki / Bicycle Sighs
reż. Sono Shion
Japonia 1991, 93’
Napisy: polskie
Seanse
08.10.2023 godz. 19:00
Kino Muranów
Rok 1989, Toyokawa. W szkolnej sali młodzież słucha monotonnie wykładającego temat nauczyciela, a narrator o imieniu Shiro informuje nas: „Mój ulubiony artysta nigdy nie używał hamulców. Był 44. Brawurowym Jackiem, który wpadł na drzewo i zmarł. Jutro zostanę 22-latkiem, ale wciąż będę tu tkwić przez kolejne trzy lata, powtarzając ciągle te same rzeczy”.
W liceum Shiro i Keita byli nierozłączni. Jako osiemnastolatkowie należeli do klubu filmowego i robili razem filmy. Shiro grał, a Keita reżyserował. Pracowali nad „Pierwszą bazą”, poetycką i zabawną opowieścią o grupce przyjaciół grających w baseball. Filmu jednak nigdy nie ukończyli.
Bohaterów poznajemy, gdy wstają co noc, by wspólnie rozwozić gazety. Shiro marzy się powrót do „Pierwszej bazy” i pracuje nad nową wersją scenariusza. Keita jest jednak sceptyczny i woli się skupić na przygotowaniach do egzaminów na studia. Próbuje namówić do tego również i Shiro.
„Rowerowe westchnienia” posiadają wiele wątków autobiograficznych. Ich akcja rozgrywa się w rodzinnymi mieście Sono Shiona, a granego przez niego, pełnego energii i płatającego figle Shiro można potraktować jako alter ego reżysera. Fabuła na konstrukcję „filmu w filmie” – śledząc perypetie pary przyjaciół, jednocześnie oglądamy kolejne sceny z „Pierwszej bazy”, nakręcone w nostalgicznej sepii.
Sono Shion
Po serii eksperymentalnych, w większości krótkometrażowych filmów na taśmie Super 8 mm – takich jak „Pieśni miłości”, „Jestem Sono Shion!”, „Miłość” – Sono Shion zrealizował w roku 1991 pełnometrażowy debiut „Rowerowe westchnienia”, który powstał w ramach 4. edycji programu stypendialnego Festiwalu Filmowego PIA.
Program został zainicjowany w 1984 roku z myślą o wsparciu początkujących filmowców, realizujących własnym sumptem autorskie filmy na taśmie Super 8. W jego ramach mogli stworzyć pierwszy projekt na taśmie 16 mm. Dlaczego było to tak ważne? Format na taśmie 8 mm, materiale co prawda tanim, lecz przy tym mocno niedoskonałym technicznie, funkcjonowały głównie w obiegu undergrundowym. W tym alternatywnym obiegu widownia była bardziej skłonna zaakceptować filmy posiadające mankamenty typowe dla formatu: duże problemy z ostrością przy szerokich kadrach, często zaburzony balans kolorów, czy wreszcie nieprawidłowa ekspozycja. Z kolei taśma 16 mm – znacznie lepsza technicznie, a identyfikowana z produkcjami telewizyjnymi, reportażami i twórczością niezależną – pozwalała na normalną dystrybucję kinową, a więc i dotarcie do znacznie szerszej publiczności, zainteresowanej szeroko pojętymi filmami artystycznymi. Poza tym – organizatorzy programu stypendialnego zadbali o to, aby sam proces realizacji filmu dawał młodym twórcom zasmakować profesjonalnych metod realizacji.
W pierwszych latach funkcjonowania tego projektu na Festiwalu Filmowym PIA „Rowerowe westchnienia” okazały się jego najbardziej popularnym dzieckiem, ulubieńcem japońskiej publiczności, a Sono otrzymał zaproszenia na festiwale w Berlinie i Vancouver. Ten mocny start i zdobycie pierwszych doświadczeń z zagranicznymi pokazami doprowadziły reżysera do jego wczesnych arcydzieł z lat 90. – nokturnowego „Pokoju” i Jestem Keiko”, ekstatycznej apoteozy codzienności.
Z wczesnymi dziełami Sono Shiona „Rowerowe westchnienia” łączy to, że reżyser stoi po obu stronach kamery, obsadza się w jednej z głównych ról, i to dość znaczącej – Shiro, bardziej zaabsorbowanego ukończeniem filmu na taśmie Super 8, niż egzaminami na studia.
Po latach Sono wspomniał przełomowe doświadczenie związane z Festiwalem Filmowym PIA w „Lesie miłości” (2019), produkcji Netflixa. Widzimy w nim sytuację, gdy główny bohater przyjeżdża do Tokio i zaczyna grać na gitarze na ulicy, po czym natyka się na duet energetycznych chłopaków. Chcą z nim nakręcić film i zgłosić go na PIA – festiwalu, który postrzegają jako przepustkę do świata kina.
Twórcy
reżyseria: Sono Shion
scenariusz: Sono Shion, Saito Hisashi
zdjęcia: Kitazawa Hiroyuki
montaż: Ishihara Hajime
muzyka: Rabujiro Bobo
obsada: Sono Shion, Sugiyama Masahiro, Yamamoto Hiroko, Kawanishi Hiromi
producent: Nishimura Takashi, Suzuki Yutaka
produkcja: PIA Co., Anchors Production
język: japoński
barwa: kolor
