Retrospektywa: Inoue Umetsugu
Washi to taka
The Eagle and the Falcon / Washi to taka
reż. Inoue Umetsugu
Japonia 1957, 115’
Napisy: polskie i angielskie
Noc. Przechadzający się chwiejnym krokiem po porcie inżynier okrętowy zostaje zamordowany przez niezidentyfikowanego mężczyznę, wygwizdującego charakterystyczną melodię. Następnego dnia na pokład statku transportowego, na którym pracował inżynier, wchodzą Senkichi (Ishihara Yūjirō) i Sasaki (Mikuni Rentarō) – obaj twierdzą, że przysłał ich związek zawodowy marynarzy, choć kierownictwo okrętu zgłosiło zapotrzebowanie tylko na jednego członka załogi. Mężczyźni mają cięty język, małą cierpliwość i szybkie pięści, toteż od słowa do słowa dochodzi między nimi do bójki, którą przerywa Gorō (Nagata Hiroyuki), pierwszy oficer na statku, a zarazem syn zamordowanego inżyniera. Ostatecznie obaj mężczyźni zostają na okręcie, który wypływa do Hongkongu. Senkichi szybko zwraca na siebie uwagę córki kapitana, Akiko (Asaoka Ruriko), sam również nie pozostaje obojętny na jej urok, co budzi zazdrość Gorō. Podczas rejsu Senkichi często gwiżdże tę samą melodię, którą gwizdał morderca inżyniera, co niepokoi rozpoznającego ją kapitana. Do tego załoga odkrywa pasażerkę na gapę – byłą partnerkę Senkichiego, pojawia się też sugestia, że Sasaki może być policjantem pod przykrywką. Napięcie narasta.
Orzeł i sokół trafił na japońskie ekrany pod koniec września 1957 roku, niespełna pięć miesięcy po premierze Czempiona, i stanowił kolejny ważny krok Ishihary Yūjirō na drodze do statusu jednej z największych gwiazd japońskiego kina lat 50. i 60. XX wieku. O ile w Czempionie wcielił się w jedną z czterech głównych postaci, o tyle w Orle i sokole grał już pierwsze skrzypce. Inoue Umetsugu zaadaptował na potrzeby tej produkcji swój wcześniejszy scenariusz, którego pierwszą wersję napisał jeszcze w czasie pracy dla wytwórni Shintōhō. Choć nie jest to stricte film muzyczny, zdradza zamiłowanie reżysera do muzyki, stanowi przy tym pierwszorzędną ilustrację często wyrażanego przez niego przekonania, że film nie może obyć się bez muzyki i piosenek. Inoue kreatywnie wykorzystał motyw przewodni filmu, który funkcjonuje w ramach świata przedstawionego – po raz pierwszy pojawia się on w scenie otwierającej, wygwizdywany przez zabójcę, później wraca w różnych konfiguracjach, a w połowie filmu jest grany na ukulele i śpiewany przez głównego bohatera.
Dawid Głownia
Inoue Umetsugu
Inoue Umetsugu (1923-2010) był niezwykle płodnym, nawet jak na standardy japońskiej branży filmowej, twórcą – wyreżyserował 115 filmów kinowych i ponad 150 produkcji telewizyjnych, napisał też ponad 100 scenariuszy. Choć pracował w różnych gatunkach – od dramatów, przez kryminały w duchu noir, po jidai-geki – szczególnie upodobał sobie filmy muzyczne, z których dziś jest najbardziej znany. Pracował dla wszystkich z powojennej „wielkiej szóstki” japońskich wytwórni, największe triumfy święcił jednak w Nikkatsu, gdzie przyczynił się do wypracowania formuły Nikkatsu Action. W latach 1966-1971 zrealizował 17 filmów dla hongkońskiej wytwórni Shaw Brothers.
Wybrana filmografia
1952 Koi no ōen danchō
1954 Kanpai! Jogakusei
1959 Tokyo no kodoku
1963 Makkanā koi no monogatari / Tale of Scarlet Love
1967 Qing chun gu wang / King Drummer
1971 Kawaii akujo / Lill, My Darling Witch
Twórcy
reżyseria: Inoue Umetsugu
scenariusz: Inoue Umetsugu
zdjęcia: Iwasa Kazumi
montaż: Suzuki Akira
muzyka: Ōno Tadasuke
obsada: Ishihara Yūjirō, Mikuni Rentarō, Tsukioka Yumeji, Nagato Hiroyuki, Asaoka Ruriko
producent: Sakagami Shizuo
produkcja: Nikkatsu, Kadokawa Daiei Studio
język: japoński
barwa: kolor
