Retrospective: Inoue Umetsugu
Midori haruka ni
The Green Music Box / Midori harukani
reż. Inoue Umetsugu
Japonia 1955, 90’
Napisy: polskie i angielskie
Kilkunastoletnia Ruriko (Asaoka Ruriko) od ponad roku nie ma kontaktu z ojcem, który opuścił dom, by prowadzić bliżej nieokreślone badania. Wieczorami dziewczynka z wytęsknieniem wsłuchuje się w melodię z zielonej pozytywki, którą ojciec podarował jej przed wyjazdem, i w wyobraźni przenosi się do pełnej radości magicznej krainy. Pewnego dnia w jej rodzinnym domu pojawia się mężczyzna, który przedstawia się jako przełożony jej ojca i informuje matkę dziewczynki, że musi wraz z córką udać się do prowadzonej przez niego placówki badawczej, ponieważ jej mąż zachorował. Na miejscu okazuje się, że mężczyzna jest szefem zagranicznej szajki szpiegowskiej, która chce wykraść sekrety badań jej ojca. Ten ukrywa w pozytywce córki swoje notatki i poleca jej uciec. Dziewczynkę ratuje trójka chłopców, którzy uciekli z sierocińca, lecz następnego dnia ta ponownie wpada w ręce szajki. W wyniku szamotaniny ze szpiegami, pozytywka wpada do rzeki płynącej w kierunku Tokio. Zarówno agenci obcego wywiadu, jak i dzieci próbują ją odzyskać.
Inoue Umetsugu rozpoczął karierę w branży filmowej w 1947 roku na stanowisku asystenta reżysera w wytwórni Shintōhō – szybko awansował i już w 1952 roku na ekrany trafił jego debiut reżyserki. Rozpoznawalność zyskał za sprawą serii musicali z 1954 roku z udziałem siedemnastoletniej piosenkarki Yukimury Izumi, uznawanych za jedne z pierwszych filmów jazzowych w Japonii. Zielona pozytywka – adaptacja powieści dla dzieci autorstwa Hōjō Makoto – była drugim filmem, jaki zrealizował dla wytwórni Nikkatsu, do której przeniósł się w 1955 roku. Trudno nie dostrzec w niej pewnych podobieństw do produkcji z Yukimurą – choć jest przede wszystkim komedią przygodową, zawiera liczne piosenki, a główną rolę zagrała w niej młoda aktorka (Asaoka Ruriko miała wówczas czternaście lat i był to jej debiut filmowy). Choć dorosłą widownię Zielona pozytywka może razić uproszczeniami i naiwnością, jej seans daje – wciąż rzadką na Zachodzie – możliwość zapoznania się z tym, jak wyglądały japońskie filmy dla dzieci z połowy ubiegłego wieku. Warto również odnotować, że był to pierwszy kolorowy film Nikkatsu, zrealizowany w rychło zarzuconej technologii Konicolor.
Dawid Głownia
Inoue Umetsugu
Inoue Umetsugu (1923-2010) był niezwykle płodnym, nawet jak na standardy japońskiej branży filmowej, twórcą – wyreżyserował 115 filmów kinowych i ponad 150 produkcji telewizyjnych, napisał też ponad 100 scenariuszy. Choć pracował w różnych gatunkach – od dramatów, przez kryminały w duchu noir, po jidai-geki – szczególnie upodobał sobie filmy muzyczne, z których dziś jest najbardziej znany. Pracował dla wszystkich z powojennej „wielkiej szóstki” japońskich wytwórni, największe triumfy święcił jednak w Nikkatsu, gdzie przyczynił się do wypracowania formuły Nikkatsu Action. W latach 1966-1971 zrealizował 17 filmów dla hongkońskiej wytwórni Shaw Brothers.
Wybrana filmografia
1952 Koi no ōen danchō
1954 Kanpai! Jogakusei
1959 Tokyo no kodoku
1963 Makkanā koi no monogatari / Tale of Scarlet Love
1967 Qing chun gu wang / King Drummer
1971 Kawaii akujo / Lill, My Darling Witch
Twórcy
reżyseria: Inoue Umetsugu
scenariusz: Inoue Umetsugu, Hōjō Makoto
zdjęcia: Kakita Isamu
montaż: Suzuki Akira
muzyka: Yoneyama Masao
kostiumy: Nakahara Junichi
obsada: Asaoka Ruriko, Takada Minoru, Fujishiro Ayuko, Asanuma Sōichi, Nagai Fumio, Ishii Hideaki, Watanabe Noriko, Uemura Kenjirō, Akemi Kyōko, Furankī Sakai
producent: Mizunoe Takiko
produkcja: Nikkatsu
język: japoński
barwa: kolor
